Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ιδρυτικού Νόμου 1404/83 και το Προεδρικό Διάταγμα 174/85, η πρακτική άσκηση στο επάγγελμα είναι υποχρεωτική και αποτελεί μέρος των σπουδών στα Τ.Ε.Ι. που περιλαμβάνεται στο 8ο εξάμηνο σπουδών. Η οργανική αυτή ένταξη της πρακτικής άσκησης ως μέρος του διδακτικού έργου και συνεπώς αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος σπουδών, χαρακτηρίζει τη βαρύτητα και τη σημασία που έχει ο θεσμός αυτός για τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Συγκεκριμένα η πρακτική άσκηση έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- Είναι υποχρεωτική.
- Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την λήψη του πτυχίου.
- Έχει εξάμηνη διάρκεια (ημερολογιακό εξάμηνο) ή 24 εβδομάδες πενθήμερης εργασίας.
- Διεξάγεται το τελευταίο εξάμηνο των σπουδών.
- Εποπτεύεται από εκπαιδευτικό του Τμήματος του φοιτητή και από την επιχείρηση
και αυτό σημαίνει καθοδήγηση και έλεγχο. - Είναι θεσμική και αποδεικνύεται από την ασφάλιση στο ΙΚΑ.
- Δεν αποτελεί επαγγελματική προϋπηρεσία, αφού είναι μέρος των σπουδών.
Η πρακτική άσκηση καλείται να συμπληρώσει τις παρεχόμενες από το Τ.Ε.Ι. θεωρητικές και εφαρμοσμένες γνώσεις, με την ενάσκηση των σπουδαστών σε απόλυτα παραγωγικά εργασιακά περιβάλλοντα. Ο σκοπός της πρακτικής άσκησης δεν περιορίζεται στην μονοσήμαντη πρώτη ενασχόληση των σπουδαστών στο αληθινό εργασιακό περιβάλλον, το ανάλογο με τις σπουδές τους, αλλά επεκτείνεται πολύ περισσότερο, εφόσον τελειοποιούνται οι γνώσεις εφαρμογής και ολοκληρώνεται η διαδικασία εισαγωγής των σπουδαστών στην εργασία, μέσω της απόκτησης ετοιμότητας προς συμμετοχή στην κοινωνική οικονομία.
Αναλυτικότερα με την πρακτική άσκηση επιδιώκεται:
- Η παροχή δυνατότητας της κατ' ιδίαν καθημερινής επαφής των ασκούμενων σπουδαστών με τις δομές του αντικειμένου σπουδών τους, σε αληθινό οικονομικό και κοινωνικό εργασιακό περιβάλλον, κάτω από συνθήκες φιλικές, λιγότερο πιεστικές από ότι συμβαίνει στις καταστάσεις της παροχής εξαρτημένης εργασίας και κάτω από καθοδήγηση και παιδαγωγική επιτήρηση.
- Η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων.
- Η ομαλή ένταξη στην κοινωνία της εργασίας.
- Η προώθηση της πρωτοβουλίας.
- Η συμπλήρωση των πιθανών κενών ή ατελειών θεωρητικής ή πρακτικής κατάρτισης.
Νομοθετικό Πλαίσιο για την υλοποίηση της Πρακτικής Άσκησης
- Άρθρο 12 του Ν.1351/83 (ΦΕΚ 56/τ.Α /28-4-83)
Με τις διατάξεις του άρθρου 12 του Ν. 1351/83 για την «Εισαγωγή σπουδαστών στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και άλλες διατάξεις», καθιερώνεται, για πρώτη φορά η αποζημίωση των ασκούμενων σπουδαστών. Επίσης αναφέρεται η υποχρέωση του ευρύτερου δημοσίου τομέα στην απασχόληση ασκούμενων σπουδαστών Τ.Ε.Ι. και γίνεται σύντομη αναφορά στη διαδικασία θεσμοθέτησης θέσεων πρακτικής άσκησης στο δημόσιο τομέα. - Άρθρο 24 του Ν.1404/83 (ΦΕΚ 173/τ.Α /24-11-83)
Με τη διάταξη του άρθρου 24 του Ν. 1404/83 για τη "Δομή και λειτουργία των Τ.Ε.Ι.", καθιερώνεται για πρώτη φορά, η πρακτική άσκηση, ως μέρος του διδακτικού έργου και ως εκ τούτου αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των σπουδών. - Προεδρικό Διάταγμα 185/84 (ΦΕΚ 61/τ.Α /8-5-84)
Στους σπουδαστές των Τ.Ε.Ι. σύμφωνα με το Π.Δ. 185/84 παρέχεται ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη. - Προεδρικό Διάταγμα 174/85 (ΦΕΚ 59/τ.Α /29-3-85)
Με το Π.Δ. 174/85 για την «Άσκηση στο επάγγελμα των σπουδαστών των Τ.Ε.Ι.», εισάγεται το πλαίσιο της οργάνωσης αλλά και εποπτείας και αξιολόγησης της πρακτικής άσκησης. Πιο συγκεκριμένα:- καθορίζεται η διάρκεια της πρακτικής άσκησης σε έξι ημερολογιακούς μήνες,
- θεσμοθετείται το περίγραμμα του προγράμματος πρακτικής άσκησης για κάθε ειδικότητα,
- θεσμοθετείται η επιτροπή πρακτικής άσκησης σε κάθε Τμήμα,
- καθιερώνεται η εποπτεία της πρακτικής άσκησης, τόσο από τον φορέα απασχόλησης όσο και από το Τμήμα,
- καθορίζονται οι όροι και τα λοιπά δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις των ασκούμενων σπουδαστών,
- αναφέρεται η διαδικασία της αξιολόγησης της πρακτικής άσκησης και τέλος
- γίνεται αναφορά στο βιβλίο πρακτικής άσκησης, που τηρείται από τους ασκούμενους σπουδαστές.
- Άρθρο 71 του Ν.1566/85 (ΦΕΚ 167/τ.Α /30-9-85)
Σύμφωνα με την παράγραφο 4β του άρθρου 71 του Ν.1566/85 "Δομή και λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και άλλες διατάζεις", το ύψος της αποζημίωσης της πρακτικής άσκησης στο Δημόσιο Τομέα καθορίζεται με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων και Οικονομικών καθώς και κάθε άλλου συναρμόδιου υπουργού. Η αποζημίωση δε αυτή δεν υπόκειται σε κρατήσεις. - Εγκύκλιος Ε5/332/22-1-86
Με την εγκύκλιο οδηγία Ε5/332/22-1-86 του του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων, αφενός μεν καθιερώνονται δύο συγκεκριμένες περίοδοι πρακτικής άσκησης στο δημόσιο τομέα, αφετέρου τονίζεται η σπουδαιότητα αλλά και η σημασία της πρακτικής άσκησης στον ιδιωτικό τομέα. - Εγκύκλιος Ε5/1258/27-3-86
Σε εφαρμογή της παρ. 4β του άρθρου 71 του Ν. 1566/85 και επειδή το σύνολο σχεδόν του Δημόσιου Τομέα συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα πρακτικής άσκησης, με τη θεσμοθέτηση θέσεων, εκδόθηκε η Ε5/1258/27-3-86 γενική Διυπουργική Απόφαση, με την οποία το ύψος της αποζημίωσης ορίζεται στο ποσό των είκοσι χιλιάδων δραχμών. Με την ίδια απόφαση ορίζεται και πάλι ότι η αποζημίωση αυτή δεν υπόκειται σε καμιά άλλη κράτηση. - ΚΥΑ Ε5/1303/10-4-86
Με την ΚΥΑ Ε5/1303/10-4-86 καθιερώνεται και παρέχεται, πέρα από την προαναφερόμενη περίθαλψη, ασφάλιση των σπουδαστών κατά το χρόνο που πραγματοποιούν την πρακτική τους άσκηση, κατά κινδύνου ατυχήματος. - Εγκύκλιος Ε5/1797/14-4-86
& Εγκύκλιος Ε5/4825/16-7-86
Σύμφωνα με τις Ε5/1797/86 και Ε5/4825/86 κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων και Εργασίας ορίζονται, το ύψος της αποζημίωσης των πρακτικά ασκουμένων σπουδαστών Τ.Ε.Ι. σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, η επιχορήγηση των επιχειρήσεων από τον ΟΑΕΔ, οι επί μέρους ρυθμίσεις για την διεξαγωγή της πρακτικής άσκησης. - Εγκύκλιος αριθμ. 100/124/29-5-86 του ΙΚΑ
Σε εφαρμογή της ΚΥΑ Ε5/1303/10-4-86 εκδόθηκε η εγκύκλιος αριθμ. 100/124/29-5-86 από τη Διοίκηση του ΙΚΑ η οποία εξειδικεύει την διαδικασία ασφάλισης κατά επαγγελματικού κινδύνου των πρακτικά ασκούμενων σπουδαστών. - Εγκύκλιοι 94200/5-8-86
& 96478/1-10-86
του ΟΑΕΔ
Με την έκδοση των Εγκυκλίων 94200/5-8-86 και 96478/1-10-86 από τον ΟΑΕΔ καθορίζονται οι δικαιούχοι και η διαδικασία επιχορήγησης των επιχειρήσεων που απασχολούν πρακτικά ασκούμενους σπουδαστές Τ.Ε.Ι. - Εγκύκλιος Ε5/8711/10-12-86
Με τo έγγραφo Ε5/8711/10-12-86 παρέχονται διευκρινίσεις, σε ορισμένα θέματα για την αποζημίωση των πρακτικά ασκουμένων σπουδαστών στο Δημόσιο Τομέα, για τα οποία προέκυψαν ερωτήματα στην πράξη. - Εγκύκλιος Ε5/3196/14-5-87
Με την εγκύκλιο οδηγία Ε5/3196/10-5-87 δίδονται πρόσθετες διευκρινίσεις, γίνονται επισημάνσεις και αναλύονται επί μέρους ζητήματα εφαρμογής της πρακτικής άσκησης, μετά από την εμπειρία των δυο πρώτων εξαμηνιαίων προγραμμάτων, 1/4/86 - 30/9/86 και 1/10/86 -31/3/87. - Εγκύκλιος Ε5/4967/30-6-87
Με τo έγγραφo Ε5/4967/30-6-87 παρέχονται διευκρινίσεις, σε ορισμένα θέματα για την αποζημίωση των πρακτικά ασκουμένων σπουδαστών στο Δημόσιο Τομέα, για τα οποία προέκυψαν ερωτήματα στην πράξη. - Υπουργική Απόφαση με αρ. 2/50514/0022/2002 (ΦΕΚ 1254/τ.Β /25-9-02)
Με την απόφαση του Υπουργού Οικονομίας & Οικονομικών καθορίζεται η μηνιαία αποζημίωση των σπουδαστών των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση σε Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.